Każdy człowiek potrzebuje nowych doświadczeń. Bez nich myślimy schematycznie i podążamy utartymi ścieżkami, nawet jeśli cały świat ruszył już nową autostradą. Powtarzając z roku na rok te same treści, jesteśmy narażeni na pułapki myślowe oraz rutynę, o wypaleniu zawodowym nie wspominając.
Kiedy wchodzę do szkoły i widzę równo ustawione rzędy ławek, mam wrażenie, że cofnęłam się w czasie, a edukacja jest jakimś jurasic parkiem, ekosystemem istniejącym w oderwaniu od rzeczywistości. Podobne wrażenie wynoszę ze szkoleń, z lektury oficjalnych dokumentów czy wreszcie obserwując działania decydentów od dyrektorów po ministra edukacji narodowej. Wszyscy zachowujemy się, jakby szkolnictwo było planetą zawieszoną w próżni, która jest samowystarczalna i rządzi się innymi prawami niż cały otaczający ją wszechświat. Nie dostrzegamy, że edukacją kieruje ta sama teoria fizyczna, która pozwala nam badać kosmos – teoria złożoności.
Założyłam tę stronę, aby pisać o edukacji, o dobrych praktykach, o pomysłach, które mogą kogoś zainspirować. Chciałam skupić się na "pracy u podstaw", w klasie szkolnej, bo tylko ta praca ma znaczenie. To tu rodzą się relacje, pasje i talenty. To tu człowiek przygotowuje się do swojej życiowej ścieżki. Nie w MENie czy kuratorium, nie dzięki stertom przepisów i nieustającym kontrolom, nie dzięki kretyńskim reformom i egzaminom. To, jaki będzie świat, zależy od nauczyciela, który pomimo ograniczeń, każdego dnia dba o rozwój innych ludzi. Od człowieka, który potrafi lawirować między pomysłami kolejnych decydentów tak, aby pokazać swoim uczniom różnorodność świata i wielość wyborów.
Odkąd pamiętam w swojej pracy zawsze zwracałam uwagę na dwie rzeczy: myślenie i refleksję. Pracując z klasami gimnazjalnymi, właśnie tego starałam się uczyć w pierwszym rzędzie. Chciałam, aby moi uczniowie świadomie podchodzili do swojego rozwoju oraz to tego, co ich otacza. Od pierwszych lekcji powtarzałam, że dwa najważniejsze pytania w życiu brzmią: PO CO? i DLACZEGO? Uczyłam refleksji nad błędem, wykorzystując do tego różne sytuacje. Nigdy jednak nie pokusiłam się o stworzenie narzędzi, którymi mogłabym wspomagać ten proces. Aż do tego roku.
Rzeczywistość szkolna nie jest przyjazna dla nauczyciela. Mnóstwo materiału, pośpiech i nastawienie na wyniki. Dlatego też każda godzina zajęć jest dla nas na wagę złota. Denerwujemy się, kiedy umykają nam lekcje na wycieczki, apele, warsztaty profilaktyczne czy święta. I niby mamy świadomość, że różnorodne aktywności są dla naszych uczniów dobre, że rozwijają ich kompetencje, a jednak szkoda nam "straconych" lekcji. Dlatego też staramy się, aby każda godzina była dobrze przygotowana i efektywna. Dobieramy sprawdzone metody i ćwiczenia. Czujemy się bezpiecznie, kiedy mamy kontrolę nad przebiegiem zajęć i możemy zareagować, gdy coś idzie zbyt wolno.
Dużo ostatnio mówi się o zasadności prac domowych i o tym, że trudno sprostać podstawie programowej. Mało czasu, dużo materiału, brak przestrzeni na ćwiczenie potrzebnych umiejętności - z tymi problemami boryka się każdy nauczyciel. I każdy staje przed wyborem - poświęcić czas na fajną lekcję, podczas której rozwijane będą kompetencje czy "przerobić" następny fragment teoretycznego materiału. Kolejne zajęcia ćwiczyć umiejętność pisania czy więcej czasu poświęcić na omówienie lektury. Cokolwiek wybierzemy, zawsze będzie to wybór miedzy ważnym i ważnym. Bez gwarancji na słuszność decyzji.
Najbardziej nienawidzę w szkole systemu ZZZ - zakuć, zaliczyć, zapomnieć. Od zawsze w swojej pracy starałam się uczyć logiki, pokazywać nowe ścieżki interpretacyjne, łączyć zagadnienia, szukać kontekstów.
Na to spotkanie czekałam prawie rok. Był to czas nauki, czytania fascynujących książek, rozmów z ciekawymi ludźmi i poznawania podejścia agile. Oczywiście, przyglądałam się "zwinności" w biznesie, bo tam została ona najdokładniej opisana i doczekała się wielu sprawdzonych metod pracy. Od pierwszej chwili wiedziałam, że jest to doskonały kierunek zmian dla edukacji, który wystarczy po prostu przenieść i zastosować. Agile doskonale wpisuje się bowiem w rozmaite alternatywne nurty edukacji, jest fundamentem, na którym warto budować myślenie o nowoczesnym kształceniu.
Praca zespołowa to jedna z podstawowych umiejętności, jakie musi posiąść człowiek, by...przeżyć. Od narodzin do śmierci skazani jesteśmy na życie w grupie. Bez niej - giniemy. Chcemy czy nie, jesteśmy zwierzętami stadnymi i wiele swoich potrzeb możemy realizować tylko poprzez kontakt z innymi ludźmi. Może nie musimy już organizować plemiennych wypraw na mamuty, ale wciąż potrzebujemy się grupować, by sprostać coraz większym wymaganiom współczesności.
Interpretacja i metafora to dla moich uczniów zwierzęta legendarne. Ktoś coś tam słyszał o ich istnieniu, ale w praktyce to ich nigdy na oczy nie widział. Co zatem można zrobić, aby oswoić te jednorożce? Jak pomóc uczniom w codziennych poszukiwaniach tych stworów? Ja zaproponowałam dzieciakom dwa warsztaty po 1,5 godziny realizowane po lekcjach. Jeśli ktoś jest lepiej zorganizowany, zawsze może spróbować zrobić to w czasie zajęć lub na godzinie wychowawczej.